နိုင်ငံရေးမစ္ဆရိယစိတ်

★ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေဟာ လိုသည်ထက် ပိုနေပါတယ်။ ဘာလို့ လိုသည် ထက် ပိုနေရသလဲ။ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေ ရှိပါတယ်။ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာထက် ပိုတဲ့ အပိုဆာဒါးတွေလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ဘာ့ကြောင့် ဖြစ်ရပါသလဲ။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဓလေ့နဲ့ ဆိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ ဓလေ့ဆိုတာ တစ်ဦးချင်းစိတ်သဘာဝတွေကို ပေါင်းစုထားတဲ့ အပေါင်းအစုဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး ဓလေ့ဆိုတာ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က...

အကြဉ်ခံနိုင်ငံရေးသမား

★ နိုင်ငံရေးသမားတွေ သရုပ်ခွဲကြည့်လိုက်တဲ့အခါ၊ ကျနော် မြင်လိုက်ရတဲ့ အမျိုးအစားတချို့ကို ထုတ်နှုတ် တင်ပြချင်ပါတယ်။ မြန်မာ့သမိုင်းဖြတ်သန်းမှုနဲ့အတူ ဖြစ်တည်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေဟာ ဘယ်လို ဘယ်ပုံမျိုး တွေ့မြင်ရသလဲဆိုတာ၊ ပုဂ္ဂလပညတ်သဘောနဲ့ ပိုင်းခြားနားလည်ကြည့်မိတယ်။ (၁) ကိုလိုနီခေတ်၊ အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးကြိုးပမ်းမှုကာလမှာ တွေ့ခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံရေးသမား အားလုံး လိုလို ဟာ၊ မျိုးချစ်စိတ်အခံအပေါ်မှာ အခြေတည်ပြီး ဖြစ်တည်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ မျိုးချစ်...

ပြည်သူနဲ့ တန်တဲ့ အစိုးရ

ကာတွန်း ဖေသိန်းရဲ့ ကာတွန်းလေးတစ်ကွက်ကို၊ လူမှုကွန်ယက်မီဒီယာပေါ်မှာ ပြန်တွေ့ရတယ်။ အစိုးရလုပ်တဲ့ ကောင်က ပြည်သူကို ပြောတယ်။ “နင်နဲ့တန်တဲ့အစိုးရ နင်ရမှာမို့” “နင် ငါနဲ့ တန်အောင်နေစမ်းပါကွာ” တဲ့။ ပြည်သူဆိုတာ သူနဲ့ တန်တဲ့အစိုးရကို ရတယ်…ဆိုတဲ့ စကားကို အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှု (၅)နှစ်တာကာလ တုန်းက နိုင်ငံရေးသင်တန်းတွေမှာ ကျနော် မကြာခဏ ပြောလေ့ရှိခဲ့တယ်။ ပြည်သူကို မြှင့်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်ပြီးတော့...

နိုင်ငံရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားမြေပုံ

နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းတဲ့အခါမှာ၊ အကျိုးစီးပွားတွေကို မြင်အောင်ကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။ တစ်ဦးချင်း အကျိုးစီးပွားတွေရှိတယ်။ အဖွဲ့အကျိုးစီးပွား ရှိတယ်။ လူမျိုးအကျိုးစီးပွားရှိတယ်။ အုပ်စုအကျိုးစီးပွားတွေ ရှိတယ်။ အကျိုးစီးပွားမြေပုံတွေရဲ့ တည်နေရာကို ကောင်းကောင်း မြင်နိုင်မှ၊ အကျိုးစီးပွားတွေကို ဘယ်လို စီမံခန့်ခွဲရမလဲ ဆိုတာ သိလိမ့်မယ်။ အကျိုးစီးပွားတွေကို ဘယ်လို စီမံခန့်ခွဲရမလဲဆိုတာကို သိမှ၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်း တဲ့အခါမှာ ထိရောက်လိမ့်မယ်။ နိုင်ငံရေးရဲ့...

မြန်မာပြည်ဆိုသည်မှာ

ကျနော်ဟာ စာရေးတဲ့အခါ၊ လက်ရှိဖြစ်ပျက်နေတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအကြောင်းကို မြင်ကွင်းကျယ်ကျယ်နဲ့ ပိုမြင်နိုင် ဖို့ ဘယ်လို interpretation လုပ်ရမလဲ၊ ဘယ်လို အနက်ပြန်ရမလဲဆိုတာကို ခဏ ခဏ စဉ်းစားခန်းထုတ်လေ့ရှိပါ တယ်။ ဘာသာရေးဘက်ကနေ လှည့်ပြီး ရေးသားတယ်။ နိုင်ငံရေးဒေါင့်ကနေ ကြည့်ပြီး ရေးတယ်။ လူသားဒေါင့် ကနေ ရပ်ခံပြီး ရေးတယ်။ သင့်၏ မသင့်၏ ဆိုတဲ့ ဒေါင့်၊...

ပြောက်ကျားတော်လှန်သူလူထု၏ အခန်းကဏ္ဍကို နားလည်ပါ

တော်လှန်ရေး၌ အချိန် အကန့်အသတ် ရှိ - မရှိ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ကာလသတ်မှတ်ထားလို့ ရနိုင်ပါသလား။ အဲသည်လို ပြောရင်၊ တော်လှန်ရေးမှာ အချိန်အကန့်အသတ်ရယ်လို့ သတ်မှတ်ချင်သူကို အရူးလို့ ဝိုင်းစွပ်စွဲကြမှာ ကြိမ်းသေနေပါတယ်။ ဘယ်တော်လှန်ရေးက ဘယ်အချိန်ပြီးမယ်လို့ သတ်မှတ်ပြဌာန်းပြီး လုပ်ကြတာရှိသတုန်း… လို့ မေးကြလိမ့်မယ်။ ဟုတ်ပါတယ်။ မရှိပါ။ ဘယ်အချိန်ပြီးစီးမယ်လို့ ဘယ်သူမှ သတ်မှတ်ပြဌာန်းပြီး တော်လှန်ရေးကို မစတင်ကြပါ။...

မဟာဂန္ဓာရုံဆရာတော်၏ သွန်သင်ချက်

လွန်ခဲ့တဲ့ (၈) နှစ်လောက်က ဖြစ်မယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်လောက်ကပေါ့။ စာကြည့်တိုက်မှူးလုပ်ရင်း၊ စာအုပ်တွေကို မွှေပြီး ဖတ်ရတာ ဘယ်လောက် ကံကောင်းလိုက်သလဲ။ မှတ်မှတ်ရရ မဟာဂန္ဓာရုံဆရာတော်ကြီးရဲ့ အဆိုအမိန့် စာအုပ်ကလေး။ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာ တွဲလျက်ပေါ့။ အဲသည့်စာအုပ်ပါးပါးကလေးထဲက ဆရာတော်ကြီး မိန့်မှာချက် တွေကို မှတ်စုစာအုပ်ထဲမှာ အတော်များများ ကူးမှတ်ထားတယ်။ အခုလည်း ပြန်ပြန် ဖတ်မိတယ်။...

ငြိမ်းချမ်းစွာယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးနှင့် အားကစား

တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေး (nation building) အတွက်၊ အားကစား - စာပေ နဲ့ သီချင်းဂီတ အနုပညာတွေဟာ မမြင်ရသောလက်နဲ့ ပြုပြင်စီရင်ပေးနိုင်တဲ့အရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးကို နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေ ရှိသလို၊ နိုင်ငံရေးအားဖြင့် မစွမ်းသာတဲ့အရာတွေကို စာပေ - အနုပညာ၊ အားကစား…စတာ တွေနဲ့ လုပ်လို့ ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို ကျနော်ရေးတဲ့ ဆောင်းပါးတွေမှာ တင်ပြခဲ့ဖူးပြီးဖြစ်ပါတယ်။...

စာရိတ္တပြန်လည်တည့်မတ်ရေးနှင့် ဘုန်းကြီးသံဃာများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

စာရိတ္တမဏ္ဍိုင်ပြန်လည် တည့်မတ်ရေးမှာ၊ ဘုန်းကြီးသံဃာတွေက တာဝန်ရှိတာလား၊ ဝတ္တရားရှိတာလား။ အမျိုးသားရေးမှာ ကိုယ်ကျင့်တရား အခြေခံပါ။ ခေတ်ဆိုးခေတ်ကျပ်ခေတ်ပျက်ထဲမှာ ပထမဆုံးယိုယွင်းတာက ကိုယ်ကျင့်တရားပါ။ စားဝတ်နေရေး မပြေလည်တဲ့ အခါ၊ အခြေအနေအရ ဆိုတဲ့ ဆင်ခြေကိုကိုင်ဆွဲပြီး၊ ကျူးလွန်ခဲ့ကြတဲ့ မကောင်းမှုတွေနဲ့ စာရိတ္တယိုယွင်းမှုတွေ။ ခေတ်သစ်ကို ပြန်ရောက်ခဲ့ရင်တောင်၊ ခေတ်ပျက်ထဲမှာ ပျက်ခဲ့တဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေကို နဂိုမူလထက် ကောင်း အောင် ပြုပြင်နိုင်ဖို့ ခဲယဉ်းလှတယ်။...

ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်

       ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်လုပ်ရမလဲ - ဆိုတဲ့ မေးခွန်းမှာ၊ ကြောင်းကျိုးပြ နားလည်ထားရမယ့်ကိစ္စတွေ ရှိပါတယ်။ အများကဖက်ဒရယ်ဆိုလို့ ကိုယ်က လိုက်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဆိုတာမျိုးထက်၊ ဂဃနဏ နားလည်သင့်တယ်။ လူထု နားနဲ့ သဘောပေါက်နိုင်အောင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း တင်ပြပါ့မယ်။ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့် (Individual Liberty) လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီ အပျံ့ကျယ်လာလေလေ၊ လူသားတွေဟာ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့်အရသာကို ပိုပြီး ခံစားနိုင်လာကြလေလေဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ခွင့်ကို...