မဟာဂန္ဓာရုံဆရာတော်၏ သွန်သင်ချက်

လွန်ခဲ့တဲ့ (၈) နှစ်လောက်က ဖြစ်မယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်လောက်ကပေါ့။ စာကြည့်တိုက်မှူးလုပ်ရင်း၊ စာအုပ်တွေကို မွှေပြီး ဖတ်ရတာ ဘယ်လောက် ကံကောင်းလိုက်သလဲ။ မှတ်မှတ်ရရ မဟာဂန္ဓာရုံဆရာတော်ကြီးရဲ့ အဆိုအမိန့် စာအုပ်ကလေး။ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာ တွဲလျက်ပေါ့။ အဲသည့်စာအုပ်ပါးပါးကလေးထဲက ဆရာတော်ကြီး မိန့်မှာချက် တွေကို မှတ်စုစာအုပ်ထဲမှာ အတော်များများ ကူးမှတ်ထားတယ်။ အခုလည်း ပြန်ပြန် ဖတ်မိတယ်။...

ကာရန် မပျက်ကြေး

၈၈ အရေးတော်ပုံမှာ၊ အလှကဗျာတွေရေးတဲ့ ကဗျာစာဆို။ တော်လှန်ရေးစာဆို တစ်ယောက်ဖြစ်လာခဲ့။ အဲဒါ ဘယ်သူလဲ။ တင်မိုး ဖြစ်ပါတယ်။ တင်မိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကဗျာစာဆို တင်မိုး၊ တော်လှန်​သောစာဆို တင်မိုး။ ၁၉၈၈ ဒီမိုကရေစီလူထုအရေးတော်ပုံဖြစ်ပြီး (၁၀) နှစ်အကြာမှာ စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ရေးရလဒ်ဟာ ဇာတ်မျောကြီး ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဒါကို ကဗျာစာဆို တင်မိုးက မချိတင်ကဲနဲ့၊ လူထုကို ကဗျာနဲ့ ပုတ်နှိုးခဲ့ဖူးတယ်။ ဒီကဗျာက...

ဖွံ့ဖြိုးမှုသို့ သွားရာလမ်း – တရုတ်

အနောက်နိုင်ငံအများစုဟာ တရုတ်ရဲ့ တရုတ်နည်းတရုတ်ဟန်ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို ဝေဖန်စောကြောကြတယ်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံသားလွတ်လပ်ခွင့်မှာ နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို စောဒကတက်ကြတယ်။ ဘယ်သူတွေ ဘယ်လိုပဲ ဝေဖန်စောကြောနေပါစေ၊ တရုတ်ပြည်ဆိုတဲ့ ရထားကြီးကတော့ သူ့လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ မှန်မှန် ခုတ်မောင်း လျက်…။ သမိုင်းသင်ခန်းစာ တရုတ်ဟာ သူလျှောက်မယ့်နိုင်ငံရေးပလက်ဖောင်းကို သူ့ဘာသာ ခင်းတယ်။ တော်လှန်ရေးအစိုးရဟာ အုပ်ချုပ်တဲ့ အစိုးရဖြစ်လာခဲ့တယ်။ အလွဲလွဲအမှားမှားတွေလည်း ကြုံခဲ့၊ ချွတ်ယွင်းချက်တွေလည်း ဒုနဲ့ ဒေး...

ရှုဒေါင့် – အဘိဓမ္မာ

အကြောင်းအရာတစ်ရပ်၊ ဖြစ်ရပ်တစ်ခု၊ ကိစ္စတစ်ခု၊ တစ်စုံတစ်ခု အပေါ်မှာ အကောင်းမြင်မလား။ အဆိုးမြင်မလား။ သို့တည်းမဟုတ်… အရှိတရားကို မြင်အောင်ကြည့်ဖို့ ကြိုးစားမလား။ အခြေခံအားဖြင့် ဒေါင့် (၃) ဒေါင့်ကနေရှုမြင် တဲ့ အကြမ်းဖျင်း၊ ယေဘုယျသဘော။ အလုပ်ဒေါင့်က ကြည့်ပြီး၊ ပြောလို့ ရနိုင်တဲ့ စကားတစ်ခု ရှိတယ်။ အကောင်းမြင်သူဟာ လေယာဉ်တီထွင်တယ်။အဆိုးမြင်သူကတော့ လေထီးတီထွင်တယ်။ မြေပေါ်လမ်းလျှောက်နေတဲ့လူတွေ၊ ငှက်တွေလို မိုးပေါ်ပျံဝဲနိုင်ရင်...

ငြိမ်းချမ်းစွာယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးနှင့် အားကစား

တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေး (nation building) အတွက်၊ အားကစား - စာပေ နဲ့ သီချင်းဂီတ အနုပညာတွေဟာ မမြင်ရသောလက်နဲ့ ပြုပြင်စီရင်ပေးနိုင်တဲ့အရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးကို နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ဆောင်ရမှာတွေ ရှိသလို၊ နိုင်ငံရေးအားဖြင့် မစွမ်းသာတဲ့အရာတွေကို စာပေ - အနုပညာ၊ အားကစား…စတာ တွေနဲ့ လုပ်လို့ ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို ကျနော်ရေးတဲ့ ဆောင်းပါးတွေမှာ တင်ပြခဲ့ဖူးပြီးဖြစ်ပါတယ်။...

အနည်ထိုင်ချိန်မှာ မင်းရောက်လာ

အနည်ထိုင်ချိန်မှာ မင်းရောက်လာ…တေးရေး - စိုင်းခမ်းလိတ်တေးဆို - စိုင်းထီးဆိုင် တကယ်တော့ သီချင်းတွေကို အနက် မဖွင့်ချင်ပါ။ ဖွင့်စရာလည်း လိုမယ် မထင်ပါ။ ကိုယ့်ခံစားချက်နဲ့ ကိုယ်။ ကိုယ့် နှလုံးသားနဲ့ ကိုယ်။ ကိုယ့်ဓာတ်ခံနဲ့ ကိုယ်။ ကိုယ့်အတွေးနဲ့ ကိုယ်ပေါ့။ အခုလည်း စိုင်းခမ်းလိတ်ရေးပြီး စိုင်းထီးဆိုင် ဆိုထားတဲ့ သီချင်း တစ်ပုဒ်။ သီချင်းကို နားထောင်ပြီး...

အမျိုးသားရေးဝါဒ နှင့် မဟာလူမျိုးကြီးစိတ်

အမျိုးသားရေးဝါဒရဲ့ အနက်သဘောက ဘာလဲ။ အမျိုးသားရေးဝါဒဟာ - မျိုးနွယ်တူ၊ ဘာသာစကားတူ၊ ဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုတူ စတာတွေအပေါ်မှာ အခြေခံပြီး နိုင်ငံရေးအရ သိုင်းဝိုင်းတည်ဆောက်ထားတဲ့ အုပ်စုဖြစ်တယ်။ သွေးတူမှ တို့အမျိုးဖြစ်တယ်။ ဘာသာစကားတူမှ တို့အမျိုးဖြစ်တယ်။ ဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုတူမှ တို့အမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ခံယူတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဘာသာရေး (ကိုးကွယ် ယုံကြည်မှု)နဲ့ပတ်သက်ပြီး တူဖို့လည်း လိုတယ်လို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံယူတဲ့၊ အမျိုးသားရေးဝါဒီတွေလည်း ရှိသေး...

စာရိတ္တပြန်လည်တည့်မတ်ရေးနှင့် ဘုန်းကြီးသံဃာများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

စာရိတ္တမဏ္ဍိုင်ပြန်လည် တည့်မတ်ရေးမှာ၊ ဘုန်းကြီးသံဃာတွေက တာဝန်ရှိတာလား၊ ဝတ္တရားရှိတာလား။ အမျိုးသားရေးမှာ ကိုယ်ကျင့်တရား အခြေခံပါ။ ခေတ်ဆိုးခေတ်ကျပ်ခေတ်ပျက်ထဲမှာ ပထမဆုံးယိုယွင်းတာက ကိုယ်ကျင့်တရားပါ။ စားဝတ်နေရေး မပြေလည်တဲ့ အခါ၊ အခြေအနေအရ ဆိုတဲ့ ဆင်ခြေကိုကိုင်ဆွဲပြီး၊ ကျူးလွန်ခဲ့ကြတဲ့ မကောင်းမှုတွေနဲ့ စာရိတ္တယိုယွင်းမှုတွေ။ ခေတ်သစ်ကို ပြန်ရောက်ခဲ့ရင်တောင်၊ ခေတ်ပျက်ထဲမှာ ပျက်ခဲ့တဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားတွေကို နဂိုမူလထက် ကောင်း အောင် ပြုပြင်နိုင်ဖို့ ခဲယဉ်းလှတယ်။...

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးမျိုးစေ့ ပျိုးခဲ့ပါ

        လက်မှုပညာသည်တစ်ယောက်က အလုပ်ကောင်းကောင်းလုပ်တော့မယ်ဆိုရင် ပထမဆုံး သူ့ကိရိယာ တန်ဆာပလာတွေကို ထက်ရှအောင် လုပ်ရမယ်… လို့ ကွန်ဖြူးရှပ်က ပြောခဲ့ဖူးတယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ သီးသီးသန့်သန့်ကာလတစ်ခုယူပြီး လက်နက်ကိရိယာတွေကို ထက်ရှအောင် သွေးယူချိန်၊ မရခဲ့ပါဘူး။ အကြမ်းမဖက်နည်းနဲ့ အာဏာဖီဆန်ရင်း၊ အခြေအနေက လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ဆီ တွန်းပို့ခံရလို့ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းစဉ်ကို လျှောက်တဲ့အခါမှာ လည်း၊ ရေကန်အသင့် ကြာအတင့် ပြင်ဆင်ထားတာမျိုး မရှိ။...

ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်

       ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်လုပ်ရမလဲ - ဆိုတဲ့ မေးခွန်းမှာ၊ ကြောင်းကျိုးပြ နားလည်ထားရမယ့်ကိစ္စတွေ ရှိပါတယ်။ အများကဖက်ဒရယ်ဆိုလို့ ကိုယ်က လိုက်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဆိုတာမျိုးထက်၊ ဂဃနဏ နားလည်သင့်တယ်။ လူထု နားနဲ့ သဘောပေါက်နိုင်အောင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း တင်ပြပါ့မယ်။ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့် (Individual Liberty) လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီ အပျံ့ကျယ်လာလေလေ၊ လူသားတွေဟာ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့်အရသာကို ပိုပြီး ခံစားနိုင်လာကြလေလေဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ခွင့်ကို...