တေဇာစန်း (သို့မဟုတ်) နွေဦးနိဒါန်း

နာမည်ကအရင်းက တေဇာစန်း။ ကျနော်နဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းမှာ ဆုံဖြစ်တယ်။ စဆုံဖြစ်တဲ့အချိန်တုန်းက မန္တလေး​၊ သူ စတည်းချတဲ့အိမ်မှာ။ ပထမဆုံးတွေ့လိုက်ရတာ စာအုပ်ပုံတွေကြားထဲမှာ။ စာအုပ်တွေက များလွန်းလို့ အိမ်အောက် တမံသလင်းပေါ်မှာပဲ ဟိုတစ်စ ဒီတစ်စ ပုံလျက်သား။ သူ့အစုနဲ့ သူတော့ ရှိတယ်။ စာအုပ်ပုံတွေ ကြားမှာ တမင်ခွေထိုင်နေ ထိုင်နေတဲ့သူက တေဇာစန်း။ ဝတ်ထားတာက ပုဆိုး...

နိုင်ငံပြုသုခမိန်များ အလိုရှိသည်

ဖြစ်လာလတ္တံ့သော အနာဂတ်နိုင်ငံတော်သစ်မှာ၊ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးသမားတွေ ခပ်များများ လိုပါတယ်။ နယ်ပယ်အသီးသီးမှာ လိုနေပါတယ်။ နယ်ပယ်အလိုက် ကဏ္ဍအလိုက် ကျွမ်းကျင်သူတွေ အထူးလိုအပ်နေပါတယ်။ သို့သော်လည်း “စွမ်းတဲ့သူတွေ စုပေါင်းနိုင်ဖို့” တော့ လိုပါလိမ့်မယ်။ စွမ်းတဲ့သူတွေ စုပေါင်းမှ ဆောင်မှ တိုင်းပြည်နဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် တန်ဖိုး ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သို့မဟုတ်ရင်တော့ “စွမ်းတဲ့သူတွေ” ပညာပြိုင်နေတာနဲ့ တိုင်းပြည်တောင် ပြန်ပျက်နိုင်ပါတယ်။ စွမ်းတဲ့သူတွေ ‘သမားစွမ်း’...

ဆိတ်ခေါင်းချိတ်ပြီး ခွေးသားရောင်းဗျူဟာ

ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ တကယ် မရှိဘူး။စစ်တိုက်နေတဲ့ ကာလနဲ့စစ်တိုက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ကာလပဲ ရှိသတဲ့….။အကယ်၍ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ကာလလို့ သတ်မှတ်ရင်တောင်၊အဲဒါဟာ စစ်တိုက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ကာလထဲက အတန်ငယ်ငြိမ်သက်နေတဲ့ ကြားကာလလေးတစ်ခု သက်သက်ကိုသာ ပြောတာဖြစ်လိမ့်မတဲ့….။ စကားလုံးတော့ အတိအကျ မဟုတ်ပါ။ ကျနော် ဖတ်ဖူးခဲ့တာတွေထဲက အစဆွဲမိတဲ့ အကျအန​လေး တချို့ဖြစ်ပါ တယ်။ အစ ပထမဆုံးက ဒီသဘောကို သိပ်နားမလည်ခဲ့ပါဘူး။ သို့သော်လည်း သမိုင်းစဉ်ကို...

မြန်မာစစ်တပ်၏ လားရာ

★ လူမိုက်သည် မိမိပြုသော မကောင်းမှု အကျိုးမပေးသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မကောင်းမှုကို နှစ်သက် ဝမ်းမြောက်စွာ ပျားသကာကဲ့သို့ မှတ်ထင်၏။ (ဓမ္မပဒ၊ အခန်း ၅ အပိုဒ် ၆၉ ၊ အရှင်သေဌိလ) လတ်တလောပြီးစီးခဲ့တဲ့ (၁၀) နှစ်တာကာလအပိုင်းအခြားကို ကြည့်ရင်၊ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်မှာ အုပ်စုစွဲစိတ်နဲ့ ဂိုဏ်းဂဏစိတ် အစွန်းတွေတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အရပ်စကားနဲ့ ပြောကြရင် တပ်အင်စတီကျူးရှင်းပေါ်မှာ အုပ်စုစွဲစိတ်...

နိုင်ငံရေးမစ္ဆရိယစိတ်

★ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေဟာ လိုသည်ထက် ပိုနေပါတယ်။ ဘာလို့ လိုသည် ထက် ပိုနေရသလဲ။ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာတွေ ရှိပါတယ်။ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာထက် ပိုတဲ့ အပိုဆာဒါးတွေလည်း တွေ့နေရပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ဘာ့ကြောင့် ဖြစ်ရပါသလဲ။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဓလေ့နဲ့ ဆိုင်မယ် ထင်ပါတယ်။ ဓလေ့ဆိုတာ တစ်ဦးချင်းစိတ်သဘာဝတွေကို ပေါင်းစုထားတဲ့ အပေါင်းအစုဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး ဓလေ့ဆိုတာ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်က...

မြန်မာ့တပ်မတော် နေထွက်ချိန်နှင့် နေဝင်ချိန် (The Rise and Fall of Tatmadaw)

မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ပြိုကွဲဖို့ ခဲယဉ်းလှတယ်လို့ ထင်မြင်ခဲ့သူတွေထဲမှာလည်း ကျနော်ပါခဲ့တယ်လို့ ဝန်ခံပါရစေ။ သို့သော်လည်း စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ပိုင်းကာလ အတွင်းဖြစ်ပျက်တဲ့ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ရပ်တွေကို ကျနော် မပြတ် စောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြေပြင်သတင်းတွေကို အနီးစပ်ဆုံးရနိုင်အောင် ကျနော် လုပ်ခဲ့ပါ တယ်။ အောက်ခြေက အဖြစ်အပျက်တွေဟာ သတင်းတိုက်ပွဲတွေနဲ့ ဝါဒဖြန့်ချိနေတာတွေလား၊ ဘယ်အရာ ဘယ်လောက်ဖြစ်တန်ခြေရှိတယ်ဆိုတာကို မပြတ် အကဲခတ်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလည်း မပြတ်ကြည့်နေဆဲဖြစ်ပါ...

ဦးစိုးသိန်း ၏ စာအုပ် (ဒုတိယတွဲ)

★ ဦးစိုးသိန်းစာအုပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောစရာတွေ ထပ်ရှိပါတယ်။ အတင်းအဖျင်းတွေဟု ဘာ့ကြောင့် ပြောကြသလဲ ဒါ့ကြောင့် ဦးစိုးသိန်း ရေးသားပြုစုတဲ့ “ဒီမိုကရေစီ ဒုတိယအစိုးရသစ် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ” ဆိုတဲ့ စာအုပ် (၂) တွဲစလုံးကို ဖတ်တဲ့ အခါ၊ “ဒါဟာ ဦးစိုးသိန်း ကူးယူဖော်ပြထားတာလား၊ သူကိုယ်တိုင်ရေးထားတာလား” ဆိုတာကို အတော်ခွဲခြားပြီး ကြည့်ရပါတယ်။ ဦးစိုးသိန်းစာအုပ်မှာ၊ အချက်အလက်တွေ ဒင်းကြမ်းပါနေပေမယ့်၊...

ဗမာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက မဟာခေါင်းဆောင်ကြီးဝါဒ

★ လက်ရှိ ပစ္စုပ္ပန်အတွက် ဗမာလူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ၊ မဟာခေါင်းဆောင်ကြီးဝါဒ ပြိုလဲပြီလားလို့ မေးခွန်းထုတ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ပုဂ္ဂိုလ်စွဲအားကြီးတဲ့ ဗမာလူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ၊ မဟာခေါင်းဆောင်ကြီးဝါဒ ကြီးစိုးနေတာ မဆန်းပါဘူး။ ယခင်ကလည်း ကြီးစိုးတယ်။ ယခုလည်း ကြီးစိုးတယ်။ မဟာခေါင်းဆောင်ကြီးဝါဒ နောက်ကွယ်မှာ၊ ပေါ်ပြူလစ်ဇင်လို့ခေါ်တဲ့ အများကြိုက် (တနည်း) လူပိန်းကြိုက်ဝါဒ ရှိနေတတ်တယ်။ ပုဂ္ဂိုလ်ခင်မှ တရားမင်တယ် လို့၊ မြန်မာစကားမှာ ရှိတယ်။...

နိုင်ငံရေးသံဝေဂ

★ အသက် (၂၀) ကျော်၊ လူငယ်ဘဝမှာ နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ ထိစပ်ဖို့ အကြောင်း ဖန်လာခဲ့တယ်။ ကျနော်ဟာ ပါတီဝင်နိုင်ငံရေးသမား မဟုတ်ပေမယ့်၊ ပါတီနိုင်ငံရေးနဲ့ ထိထိစပ်စပ်၊ ပူးပူးကပ်ကပ်ရှိလွန်း လှတယ်လို့ ပြောနိုင်တယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ကွန်မြူနတီအလုပ်မှာဝင်ရောက် ခြေဆန့်ရင်း၊ ဆက်နွှယ်တဲ့ အလုပ်တွေကို ခပ်များများ လုပ်ခဲ့တယ်။ ကွန်မြူနတီထဲမှာ အများဆုံးလုပ်ဖြစ်ခဲ့တာက တော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို နိုင်ငံရေးစာသင်တဲ့ ကျောင်းဆရာ...

အာဏာရမ္မက်

★ ဒေါက်တာသန်းထွန်း ဘာသာပြန်တဲ့ “ကျော်စွာ ၁၀၀” စာအုပ်မှာ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖြစ်မြောက် လာဖို့အရေးမှာ၊ ရှေ့ဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတွေထဲက တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဂျော့ဝါရှင်တန်အကြောင်း ဖတ်ရပါ တယ်။ ဂျော့ဝါရှင်တန်ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ပထမဆုံး သမ္မတအဖြစ် လူအများသိကြတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဖြစ်လာပြီး ပထမဆုံးတာဝန်ထမ်းဆောင်တဲ့ ဂျော့ဝါရှင်တန်ဟာ၊ သူ့ရဲ့ သမ္မတ ရာထူးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထူးခြားတဲ့ သဘောထားလေးတစ်ခု သွားတွေ့တယ်။ အဲသည့်စာအုပ်မှာ အခုလို...