Min Thayt

Read much . . .

Month: January 2022

Articles Perspective Politics

ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်

Min Thayt
       ဘာ့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်လုပ်ရမလဲ - ဆိုတဲ့ မေးခွန်းမှာ၊ ကြောင်းကျိုးပြ နားလည်ထားရမယ့်ကိစ္စတွေ ရှိပါတယ်။ အများကဖက်ဒရယ်ဆိုလို့ ကိုယ်က လိုက်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဆိုတာမျိုးထက်၊ ဂဃနဏ နားလည်သင့်တယ်။ လူထု နားနဲ့ သဘောပေါက်နိုင်အောင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း တင်ပြပါ့မယ်။ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့် (Individual Liberty) လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီ အပျံ့ကျယ်လာလေလေ၊ လူသားတွေဟာ တစ်ဦးချင်းလွတ်လပ်ခွင့်အရသာကို ပိုပြီး ခံစားနိုင်လာကြလေလေဖြစ်ပါတယ်။ လွတ်လပ်ခွင့်ကို...
General

နေ့သစ်မှာ မျှော်လင့်ခြင်းအသစ်တွေ

Min Thayt
ဆရာမြသန်းတင့်က ပြာပုံထဲက နိုးထလာတဲ့ ဖီးနစ်ငှက်လိုလို့ တင်စားပြီး မန္တလေးကို ဖွဲ့ခဲ့ဖူးတယ်။ မန္တလေးဟာ ကမ္ဘာစစ်ဒဏ်ကြောင့် ပြာပုံဖြစ်ခဲ့ပေမယ့်၊ အလျင်အမြန်ပဲ ပြာပုံထဲက ထမြောက်ပျံသန်းလာနိုင်ကြောင်း၊ မန္တလေးမြို့ရဲ့ အားမာန်ကို ဖွဲ့ဆိုခဲ့တယ်။ ထို့နောက် စစ်ဘေးဒဏ်ကို ရှောင်တိမ်းဖို့ စစ်ကိုင်းတောင်၊ စစ်ကိုင်းချောင်၊ စစ်ကိုင်း - မင်းဝံတောင်ရိုးထဲမှာ အလျှိုလျှိုခိုလှုံနေကြတဲ့ မန္တလေးသူ၊ မန္တလေးသားတွေဟာ မြို့မတီးဝိုင်းနဲ့ အတူ ပြည်တော်ဝင်လာခဲ့ပုံကို...
Articles Perspective

ယုံကြည်စိတ်ချရမှု

Min Thayt
ကိုယ့်ယုံကြည်မှုကို အလွဲသုံးစားလုပ်ခဲ့တဲ့သူ အတော်များများကို တွေ့ဖူးမပေါ့။ ဘယ်လောက်ပဲ တော်တော်၊ ဘယ်လောက်ပဲ ထက်မြက် ထက်မြက်ပါစေ။ ဒီလူတစ်ယောက်ဟာ မယုံရဘူး၊ စိတ်မချရဘူးဆိုရင် ဘယ်လို တာဝန်မျိုးကို ပေးရဲတော့မလဲ။ ခရီးတစ်ခုကို သွားသည် ဖြစ်စေ။ အလုပ်တစ်ခုကို လုပ် ဖို့ ဖြစ်စေ။ ဒီလူဟာ မယုံရဘူးဆိုရင် ဘယ်လို ဖြစ်ပါတော့မလဲ။ ကိုယ်နဲ့ တစ်ဖွဲ့တည်း၊ တစ်အုပ်စုတည်းမှာ ကြုံဖူးကြမပေါ့။...
Articles Perspective

မြန်မာ့လူမှုကော်စေး

Min Thayt
လူမှုအရင်းလို့ပဲ ခေါ်ခေါ်၊ လူမှုကော်စေးလို့ပဲ ခေါ်ခေါ် မြန်မာတွေရဲ့ ဓလေ့ယဉ်ကျေးမှုထဲမှာ အချင်းချင်း ရိုင်းပင်း ကူညီတတ်မှုဟာ အကျပ်အတည်းကာလအတွင်းမှာ၊ သိသိသာသာ ထိထိရောက်ရောက် အကျိုးသက်ရောက်မှု ပြုနေပါတယ်။ လူမှုအရင်းကို (Social Capital) လို့ အနက်ပြန်တယ်။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာ အချင်းချင်းအကြား အပြန်အလှန် ရိုင်းပင်းကြမှုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ယုံကြည်မှုအပေါ်မှာ အခြေခံပါတယ်။ လူအချင်းချင်းအကြား ယုံကြည်မှုအပေါ်မှာ အခြေခံပါတယ်။ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းက...
Articles General Perspective

ဆုတံဆိပ်များ ဘွဲ့ထူးဂုဏ်ထူးများနှင့် ကျွန်မွေးမြူရေး နိဿရည်း

Min Thayt
သိုသိုသိပ်သိပ်နေ “keep low profile” လို့ ပြောကြတယ်။ သိုသိုသိပ်သိပ်နေဆိုတာဟာ တမင်တကာ လေ့ကျင့်ရတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။ ပါဝါရဲ့ ဥပဒေသတွေကို ပို့ချတဲ့စာအုပ်တွေမှာ၊ လျှို့လျှို့ဝှက်ဝှက်နေဖို့၊ သိုသိုသိပ်သိပ်နေဖို့၊ တိတ်တိတ်လေးနေဖို့ အတွက် အမြဲ ပို့ချတာတွေ့ရတယ်။ မြန်မာစကားပုံမှာလည်း၊ လူပြောမသန် လူသန် မပြော… လို့ အဆိုရှိတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင် ဟောင်ဖွာဟောင်ဖွာ မလုပ်ဘဲနဲ့ လုပ်စရာရှိတာတွေကို ကြိတ်လုပ်နေဖို့...
Articles Literature Politics

စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှု၏ နောက်ကွယ်က စာပေတွန်းအားများ

Min Thayt
သတင်းမီဒီယာ၏ အခန်းကဏ္ဍ ပထမဆုံးပြောချင်တာကတော့၊ သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အစိုးရအဆက်ဆက် စာပေ ကင်ပေတိုင်ရဲ့ ဆင်ဆာပေါ်လစီကြောင့် အထွေထွေသင်းသတ်ခံရတဲ့ စာနယ်ဇင်းနယ်ပယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် လည်း သတင်းစာဆရာတွေနဲ့ အယ်ဒီတာတွေဟာ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှု ပြင်းထန်ခဲ့တဲ့အခြေအနေတွေကြားထဲ ကပဲ မြန်မာလူထုကို အသိအမြင်နဲ့ အတွေးအခေါ် ပျံ့ပွားအောင် ကျေးဇူးပြုခဲ့ကြပါတယ်။ စာနယ်ဇင်းနယ်က အရေးအသားတွေကြောင့် ထောင်ကျတန်းကျနဲ့ စစ်အစိုးရရဲ့ ဖိနှိပ်ထောင်ချမှုကိုလည်း၊ ခံခဲ့ကြရပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီး...
Articles Perspective Politics

ဧကစာရီကျင့်နေသော စစ်ကောင်စီ

Min Thayt
အိမ် မသာ လို့ဧည့် မလာလာတဲ့ ဧည့်သည် လူမိုက်နှယ်ဧည့်မျှော် လူပါးဧည့်လာ ရှားဟွန်ဆန်နဲ့သာ ညား။ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာသိမ်းမှုအစမှာ၊ စစ်ကောင်စီဟာ သံခင်းတမန်ခင်း ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်မှာ အောင်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားမှု ပြင်းပြခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ သို့သော်လည်း ထင်သလောက် မလွယ်ကူတာကို တွေ့ရတဲ့အခါ၊ စစ်ကောင်စီရဲ့ နောက်ဆုံးကျည်တောင့်ဖြစ်တဲ့ ရုရှားဆီကိုပဲ ဆိုက်ဆိုက်မြိုက်မြိုက် ရောက်သွားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေခေတ်ကလို၊ တရုတ်နဲ့တောင် စီးစီးပိုးပိုး...
Essay Literature

လူမှုနိုင်ငံရေးဝေဖန်ချက် ဆောင်းပါးများ

Min Thayt
ကျနော် ရေးတာ လူမှုနိုင်ငံရေးဝေဖန်ချက်ဆောင်းပါးတွေ အများစုပါ။ စာပေရေးရာတွေ ပါဝင်တယ်။ ဒါကလည်း လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို စာပေအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုဖို့၊ ရည်မျှော်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်ရေးတဲ့စာတွေက ဘောဂဗေဒနယ်ကို မကူးပါဘူး။ စီးပွားရေးနယ်ကို မတို့ထိပါဘူး။ အနည်းအကျဉ်း ပါတာတော့ ရှိတယ်။ အကယ်၍ စီးပွားရေးလို့ ပြောရင်လည်း၊ နေ့စဉ် လူမှုဘဝတွေရဲ့ စားဝတ်နေရေးကိစ္စတွေပဲ ထည့်သွင်းရေးသားပါတယ်။ မက်ခရိုစီးပွားရေးတွေ၊ မိုက်ခရိုစီးပွားရေးတွေဘက်ကို ကျနော် မသွားပါ။...
Essay Literature

သေခြင်းဒဿနမှသည်

Min Thayt
“ဒီကောင်၊ မင်းသေ့… စာအုပ်တွေ ခဏ ခဏ ထုတ်နေတာ အတော်ရောင်းရလို့ ဖြစ်မယ်”လို့ မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်း တချို့ ကတော့ ထင်ကောင်းထင်ကြလိမ့်မယ်။ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော့် စာအုပ်တွေဟာ ခပ်နှေးနှေး၊ ခပ်ဖြည်းဖြည်း ချင်းသာ သွားတဲ့အမျိုးပါ။ တစ်ခါတည်း ပြိုက်ခနဲ ကုန်သွားတဲ့ စာအုပ်မျိုးတွေ မဟုတ်ပါဘူး။ မိတ်ဆွေ တချို့က ပြောတယ်။ “ခင်ဗျား စာတွေက...
Articles Perspective Politics

ယဉ်ကျေးမှုမြေပုံနှင့် အမျိုးသားရေး

Min Thayt
အမျိုးသားရေးကို လုပ်ဆောင်တဲ့နေရာမှာ၊ စာပေ ဂီတ ယဉ်ကျေးမှု အနုပညာမှာ အားသစ်လောင်းတဲ့ကိစ္စဟာ သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။ နယ်စပ်မျဉ်းတွေဟာ နိုင်ငံရေးအကွဲအပြဲကြောင့် အပြောင်းအလဲဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ယဉ်ကျေးမှုအားဖြင့် စည်းနှောင်ထားတဲ့ ဧရိယာကို နယ်ခြားမျဉ်းတွေ အပြောင်းအလဲလုပ်သလို လုပ်ဖို့ မလွယ်ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ယဉ်ကျေးမှုအားဖြင့် စည်းနှောင်ထားတဲ့ အမျိုးသားနိုင်ငံတွေဟာ ကြာရှည်တည်တံ့တာကို တွေ့ရတယ်။ အကယ်၍ နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ်ရေးအပြောင်းအလဲတွေကြောင့်၊ နယ်စပ်မျဉ်းတွေ ခြားနားသွားရင်တောင်...