ကျော်ဝင်းလေ့လာချက်

ကျော်ဝင်းလေ့လာချက်ကို စာအုပ်တစ်အုပ်အနေနဲ့ သီးသန့် လုံးချင်းတစ်အုပ်ရေးနေပါတယ်။ အခုစာဟာ တည်ပြီးသလောက် နိဒါန်းအစဖြစ်ပါတယ်။ သုတေသနနည်းအားဖြင့် ချည်းကပ်ရေးသားဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်။ အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် အပိုင်း (၃) ပိုင်းပါဝင်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ (၁) ကျော်ဝင်းရဲ့ ဘဝ (၂) ကျော်ဝင်းရဲ့ စာပေပိုင်းလေ့လာချက် (၃) ကျော်ဝင်းရဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်ဆန်းစစ်ချက်။

ဒီနေရာမှာ – (ဆရာ) ကျော်ဝင်းလို့ မသုံးနှုန်းပါ။ ဒါဟာ သုတေသနနည်းအားဖြင့် လေ့လာချက်ဖြစ်လို့ ဂတိကို ဖြစ်စေတဲ့အသုံးအနှုန်းမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်ထားပါတယ်။ ဒဂုန်တာရာကိုလေ့လာရင်လည်း ဒဂုန်တာရာလေ့လာချက်လို့သာ သုံးနှုန်းပါတယ်။ ဆရာဒဂုန်တာရာလို့ မသုံးနှုန်းသလို၊ ဦးဒဂုန်တာရာလို့လည်း မသုံးနှုန်းပါ၊ မူရင်းနာမည်ဖြစ်တဲ့ ဦးဌေးမြိုင်လေ့လာချက်လို့လည်း မသုံးနှုန်းပါ။ ကျော်ဝင်းဟာ မူရင်းနာမည်ဖြစ်သလို ၊ ကလောင်နာမည်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ ရှေ့က နာမ်ကိုညွှန်းတဲ့ ပုဒ် မထည့်တာကို ၊ ရိုင်းတယ်လို့ မထင်မြင်စေလိုပါ။

နိဒါန်း

• ကျော်ဝင်းကို နိုင်ငံရေးစာရေးဆရာလို့ သတ်မှတ်ရင် မပြည့်စုံနိုင်ဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျော်ဝင်းဟာ နိုင်ငံရေးစာပေတွေကိုသာ ရေးသားပြုစုခဲ့သူ မဟုတ်ဘူး။ သူ့ဘဝမှာ နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု ရှိခဲ့တာတော့ မှန်တယ်။ နိုင်ငံရေးစာရေးဆရာဆိုတာဟာ ကျော်ဝင်းရဲ့ မျက်နှာစာ တစ်ဖက်သာ ဖြစ်တယ်။ အလုံးစုံ မဟုတ်ဘူး။ အကုန် မဟုတ်ဘူး။ ကျော်ဝင်းရေးသား ပြုစုခဲ့တဲ့ စာပေတွေဟာ နိုင်ငံရေးစာပေအားဖြင့် အကျုံးမဝင်တဲ့ စာပေတွေ ရှိတယ်။ ဒါဆို ဘယ်လိုစာပေတွေလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ သမိုင်းဆိုင်ရာ ချည်းကပ်မှု တွေကို လုပ်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံတွေရဲ့သမိုင်းနဲ့ မြန်မာ့သမိုင်းကို ယှဉ်ထိုး၊ နှိုင်းယှဉ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ တယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း ပြောင်းလဲမှုတွေကို မြန်မာပြည်ရဲ့ ဖြစ်အင်တွေနဲ့ ချိန်ထိုးခဲ့တယ်။ ဒီလိုစာပေတွေကို ရေးသားပြုစု ဘာသာပြန်ဆိုရင်းနဲ့ နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ကျော်ပြီး ရေးသားခဲ့တဲ့ စာပေ တွေ ရှိခဲ့တယ်။ ကျော်ဝင်းရေးသားတဲ့စာပေတွေဟာ လူမှုနိုင်ငံရေးအခြင်းအရာတွေလည်း ပါဝင်တယ်။ သမိုင်းနောက်ခံအခြင်းအရာတွေလည်း ပါဝင်သလို၊ လူမှုစီးပွားရေးအခြေအနေတွေကိုလည်း ထင်ဟပ် ပြသတဲ့ စာပေမျိုးတွေ အမြောက်အမြား ပါဝင်နေတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ခေတ်ရဲ့အနေအထား၊ စနစ်ရဲ့ အခြေအနေတွေကို သူမြင်၊ သူခံစားမိတဲ့ စာပေတွေကိုလည်း သူ ရေးတယ်။ လူအများစုကတော့ သူ နောက်ပိုင်းရေးသားတဲ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသုံးသပ်ဝေဖန်ချက်ဆောင်းပါးတွေကို များများစားစား ရင်းနှီးတယ်။ သူ မိတ်ဆက်တင်ပြတဲ့ နိုင်ငံတကာစာပေတွေကို အလှမ်းတမီဖြစ်ကြတဲ့သူတွေ နည်းပါးတယ်။ အထူး သဖြင့် ကျော်ဝင်းဟာ ဂလိုဘယ်အိုင်ဒီယာတွေကို မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ မိတ်ဆက်ထိတွေ့စေခဲ့သူဖြစ် တယ်။ ဆိုလိုရင်း အနှစ်ချုပ်ကတော့ – ကျော်ဝင်းရဲ့ စာပေလက်ရာတွေဟာ နိုင်ငံရေးဘောင်ထက် အများကြီး ကျော်လွန်တယ်။ လူမှုနိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုစီးပွားနယ်ပယ်တွေအထိ လှမ်းနိုင်တာတွေ့ရတယ်။ ကျော်ဝင်းကို လူမှုသိပ္ပံသုတေသီလို့ ပြောရင် မှန်နိုင်မလား။

• ကျော်ဝင်းကို စာရေးဆရာ ဆိုတဲ့ ပညတ်ချက် တစ်ခုတည်းနဲ့ တံဆိပ်ကပ်ရင် မပြည့်စုံနိုင်ဘူး။ မလုံလောက်ဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျော်ဝင်းဟာ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ခဲ့ခြင်း ဟာ ခေတ်ရဲ့အခြေအနေအရ တွန်းပို့လို့ နိုင်ငံရေးနယ်ထဲ ရောက်ရှိသွားခြင်းလို့ ပြောနိုင်တယ်။ တကယ် မူလအရင်းအမြစ်မှာက – ကျော်ဝင်းဟာ စာဖတ်သမား စစ်စစ်။ စာသမားပေသမား ပေမယ့် နိုင်ငံရေးစိတ် ရှိတဲ့၊ နိုင်ငံရေးစိတ်ထက်သန်တဲ့ စာပေသမားတစ်ယောက်ဖြစ်တယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ လူမှုသိပ္ပံနဲ့ နိုင်ငံရေး သိပ္ပံနယ်က စာမျိုးစုံကို ရေးသားပေမယ့် သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးစိတ်ကို မဖျောက်နိုင်ဘူး။ ဒီနေရာမှာ ကျော်ဝင်းရဲ့ နိုင်ငံရေးစိတ်ဆိုတာ ဂိုဏ်းဂဏကို အခြေခံတဲ့ စိတ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ပြောချင်တယ်။ နိုင်ငံကို တိုးတက် စေချင်စိတ်၊ ကြီးပွားစေချင်စိတ်၊ ငြိမ်းချမ်းစေလိုစိတ်နဲ့ နိုင်ငံတွင်းက ပြည်သူတွေကို ပညာတတ်ဖြစ်ချင်စေ လိုစိတ်နဲ့ အယူဝါဒအကျဉ်းထောင်တွေကနေ လွတ်မြောက်သူတွေ ဖြစ်စေချင်တဲ့ စိတ်သာ ရှိတယ်။ နိုင်ငံရေးအာဏာ ၊ ရာထူးတစ်ခုခုအတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်တဲ့ နိုင်ငံရေးစိတ် မဟုတ်ဘူး။ ကျော်ဝင်း ဟာ ကွန်မြူနစ်တစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် တရားသေဝါဒရဲ့ ကျေးကျွန်အဖြစ်ကနေ ရုန်းထွက်နိုင် ခဲ့တယ်။ ဒါကိုပဲ သူ့ကို သူ့အပေါင်းအသင်းတွေက သစ္စာဖောက်လို့ ကင်ပွန်းတပ်ကြတယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ နိုင်ငံရေးငယ်ချစ်ကို တမ်းတမ်းတတ သတိရတဲ့ စာရေးဆရာဖြစ်တယ်။

• ကျော်ဝင်းကို စာရေးဆရာ စစ်စစ် တစ်ယောက်လားလို့ မေးရင်၊ ကျော်ဝင်းဟာ သူ့ကိုယ်သူ စာရေးဆရာ လို့ လက်ခံချင်ဟန် မတူဘူး။ သူ ငြင်းလိမ့်မယ်။ ငြင်းလည်း ငြင်းခဲ့တယ်။ သူ့ကိုယ်သူ ဘာသာပြန်သမား လို့ပဲ သူ့ရဲ့စာပေနိဒါန်းအစမှာ လက်ခံထားဟန်ရှိတယ်။ ကျော်ဝင်း အယ်ဒီတာဘဝတွေမှာ သူဟာ သူ့ အမြင် အယူအဆကို တင်ပြတယ်ဆိုတာထက် နိုင်ငံတကာအခင်းအကျင်းကို မိတ်ဆက်တို့ထိပေးပြီး ပြန်လည် လက်ဆင့်ကမ်းသူအဖြစ်သာ ရပ်တည်ခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေ ရေးသားတော့မှသာ သူ့ရဲ့ ထင်မြင်ယူဆချက်တွေကို တင်ပြတာတွေ့ရတယ်။ ရှေ့ပိုင်းကာလတွေမှာ၊ သူဟာ သူခံတွင်းလိုက်တဲ့ နိုင်ငံတကာအိုင်ဒီယာတွေကို ဘာသာပြန်ခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ မှီးငြမ်း / ကိုးကားခြင်းအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း ပြုပြီး မြန်မာလူထုကို တင်ပြခဲ့တယ်။ အဲသည့်အထဲမှာ သူ့ အမြင် သဘောထားတွေကိုတော့ ခပ်ပါးပါး ထည့်သွင်းရေးသားတာတွေ့ရပါတယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ စာရေးဆရာ စစ်စစ် တစ်ယောက်လားဆိုရင်တော့ မဟုတ်ဘူးလို့ပဲ ပြောရမယ်။ စာရေးဆရာဆိုတာ စိတ်ကူးနဲ့ ပုံဖော်ပြီး ရသအားဖြင့် တင်ပြသူတွေကို ဆိုလိုတယ်။ ကျော်ဝင်းရဲ့စာပေတွေမှာ ရသသဘောတွေ ပါဝင်ပေမယ့်၊ ကျော်ဝင်းဟာ ရသဝတ္ထုတွေ မရေးခဲ့ဘူး။ သူ့ဘဝဇာတ်ကြောင်းကို ပြောပြထားတဲ့ – ပျောက်ဆုံးသွားသော မျိုးဆက်တစ်ခု စာအုပ်ကို သမိုင်းနောက်ခံဝတ္ထုအဖြစ် တွေ့နိုင်တယ်။ သူ ဘာသာပြန်တဲ့ အက်ဆေးတွေမှ ရသဓာတ်ကို တွေ့ရပေမယ့်၊ ကျော်ဝင်းဟာ ရသစာရေးဆရာ မဟုတ်ဘူး။ တကယ်တော့ ကျော်ဝင်း စပြီး ရေးဖြစ်တာ ဘောဂဗေဒ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဆိုတဲ့ စာအုပ်ဟာ ကျော်ဝင်းရဲ့ စာပေလောက ခြေလှမ်းအစ ဖြစ်တယ်။ ဘောဂဗေဒသီအိုရီတွေကို မှတ်စုထုတ်ပြီး ရေးသားပြုစုထားတဲ့စာအုပ်ဖြစ်တယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ ဘောဂဗေဒနဲ့ စပြီး စာပေခြေလှမ်းလှမ်းဖြစ်တာဖြစ်ပေမယ့်၊ ဘောဂဗေဒမှာတင် ရပ်မနေ ဘူး။ နိုင်ငံတကာဂလိုဘယ်အိုင်ဒီယာတွေကို တို့တိ မိတ်ဆက်ပေးဖို့ ကြိုးစားရင်း လူမှုသိပ္ပံဘက်ကို ကူးလာ တယ်။ ထို့နောက် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ။ ကျော်ဝင်းဟာ လူမှုသိပ္ပံနဲ့ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံတွေ အကြောင်းကို ရေးတဲ့ စာရေးဆရာ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ကျော်ဝင်းရေးသားတင်ပြချက်တွေမှာ သုတေသန အခြေခံသဘောတွေ ကို အများကြီးတွေ့နိုင်တယ်။ အထူးသဖြင့် သမိုင်းဆိုင်ရာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဆောင်းပါး နဲ့ စာအုပ်တွေမှာ ကျော်ဝင်းဟာ သုတေသီတစ်ယောက်လို ရေးသားတင်ပြတာကို တွေ့ရတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကျော်ဝင်းကို သုတေသီတစ်ပိုင်း စာရေးဆရာလို့ ပြောနိုင်တယ်။ ဒါဆိုရင် ကျော်ဝင်းဟာ လူမှုသိပ္ပံ သုတေသီ၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ သုတေသီ စစ်စစ်လားဆိုရင်တော့ မဟုတ်ဘူး။ ကျော်ဝင်းဟာ သုတေသီစစ်စစ် မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောရမယ်။

• ကျော်ဝင်းဟာ ကိန်းဂဏန်းတွေ အထောက်အထားတွေ သီအိုရီတွေ အနုမာန မှန်းဆချက်တွေနဲ့ပဲ စခန်း သွားနေသူ မဟုတ်ဘူး။ သူ့သဘောထား ထင်မြင်ချက်တွေကို လူထုဆီကို တင်ပြ တယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ နိုင်ငံရေးသဘောထားအမြင်ဆောင်းပါးတွေကို အများအပြား ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ အဲသည့်ဆောင်းပါးတွေ မှာ သုတေသနရှုထောင့်၊ သုတေသနနည်းနာနဲ့ ရေးသားခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးတွေ ပါဝင်ခဲ့တယ်။ သုတေသန အခြေပြု ဆောင်းပါး၊ စာတမ်းနဲ့ စာအုပ်တွေဟာ လူထုနဲ့ ဝေးကွာတတ်လေ့ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျော်ဝင်းရဲ့ စာတွေက လူထုနဲ့ မဝေးကွာဘူး။ ကျော်ဝင်းစာအုပ်တွေဟာ ကျမ်းအိပ်တွေ မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ လူထုကြားထဲကို တိုးပေါက်ခဲ့တယ်။ သို့သော်လည်း ကျော်ဝင်းရဲ့ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်ဝေဖန်ချက်တွေကို လက်မခံသူတွေ အတော်များများ ရှိတယ်။ ဒါကလည်း ယထာဘူတကျစွာ ချင့်ချိန်အကဲဖြတ်ပြီး ခံစားချက်ကင်းကင်းနဲ့ လက်မခံတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျော်ဝင်းရဲ့ နိုင်ငံရေးနောက်ခံဖြတ်သန်းမှုကို သဘော မကျလို့ လက်မခံကြတာ တွေ့ရတယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင် (ဟောင်း) တစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို ယုံကြည်လက်ခံခဲ့ပြီး ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို လက်လွှတ်စွန့်ပစ်ခဲ့သူတစ်ယောက်လည်းဖြစ် တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ကွန်မြူနစ်ဝါဒီတွေက ကျော်ဝင်းကို ဖောက်ပြန်ရေးသမားလို့ ကင်ပွန်း တပ် ပုတ်ခတ်ခဲ့တယ်။ သစ္စာဖောက်လို့ အမည်တပ်ခဲ့တယ်။ ကျော်ဝင်းကို မလိုမုန်းထားသူတွေထဲမှာ သူနဲ့ ခေတ်ပြိုင် ကွန်မြူနစ်ဝါဒီတွေ အများအပြား ပါဝင်တယ်။

• ကျော်ဝင်း လေ့လာချက်ကို လုပ်တဲ့အခါမှာ၊ ကျော်ဝင်းရဲ့ ဘဝရုပ်ပုံလွှာကို ထည့်သွင်းလေ့လာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျော်ဝင်း ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ ခေတ်ဟာ ဘယ်လို ခေတ်လဲ။ ကျော်ဝင်းကြုံတွေ့ခဲ့တဲ့ စနစ်ဟာ ဘယ်လို စနစ်မျိုးလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ ဘယ်လို ပုံစံမျိုးနဲ့ ဖြတ်သန်းကြီးပြင်းလာခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ လူငယ်ကျောင်းသားဘဝမှာ ဘာတွေကို ငြိတွယ်ခဲ့ပြီး ဘာတွေကို မနှစ်မြို့ခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်းရဲ့ ပညာရေး ဖြတ်သန်းမှု ပုံစံက ဘယ်လို ရှိခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်ထဲ ဘယ်လို ရောက်ရှိသွားသလဲ။ ကျော်ဝင်းဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ လူမှုဝန်းကျင် အသိုင်းအဝိုင်းဟာ ဘယ်လို စရိုက်သကန်တွေ ရှိခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်း အပေါင်းအသင်းတွေဟာ ကျော်ဝင်းကို ဘယ်လို မြင်သလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ စာပေနယ်ကို ဘယ်လို ရောက်ရှိ ပြီး ကျင်လည်ခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ ဘယ်လို စာတွေကို ရေးသားခဲ့သလဲ၊ ဘာသာပြန်ခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်း လိုလားတဲ့ မြန်မာပြည်ဟာ ဘယ်လိုလဲ။ ကျော်ဝင်းဟာ စာတွေကို တစိုက်မတ်မတ် အများအပြား စဉ်ဆက် မပြတ် ရေးသားပြုစုခဲ့တယ်။ ကျော်ဝင်းဟာ ကလောင်နဲ့ တိုင်းပြည်ကို ကျေးဇူးပြုတဲ့နေရာမှာ ဘယ်ထောင့် ကနေ ရပ်ခံတင်ပြခဲ့သလဲ။ ကျော်ဝင်းရဲ့ အတွေးအခေါ် ကွင်းဆက်တွေဟာ ဘယ်လို ဖြစ်တည်နေသလဲ။ ကျော်ဝင်း ကျေးဇူးပြုခဲ့တဲ့ စာပေတွေဟာ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ ဘယ်၍ ဘယ်မျှ ကျေးဇူးပြု ဖြစ်ထွန်းနေသလဲ… စတဲ့ မေးခွန်းတွေကို မေးပြီး၊ ကျော်ဝင်းလေ့လာချက်ကို ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါ တယ်။

ကျော်ဝင်းလေ့လာချက်၊ စာအုပ် နိဒါန်းပိုင်း အကြမ်းကို တင်ထားပေးလိုက်ပါတယ်။

မင်းသေ့
၇ နိုဝင်ဘာ၊ ၂၀၂၁။