စာရေးဆရာဘဝကို ဆန်းစစ်ခြင်း

ကိုယ့်အကြောင်းကို ကိုယ်ကြည့်တဲ့အခါ၊ တွေ့မိတာတွေ ရှိပါတယ်။ “ငါဟာ စာရေးခြင်းနဲ့ပဲ အသက်မွေးချင်တဲ့ သူ” ဆိုတာ တဖြည်းဖြည်း ပိုသေချာလာပါတယ်။ ရေးသားခြင်းအလုပ်ကို ခုံမင်တယ်၊ နှစ်ခြိုက်တယ်၊ ပျော်မွှေ့ တယ်။ လေ့လာအားထုတ်ရခြင်းကို သဘောကျတယ်၊ ကျေနပ်တယ်။ သိနားလည်အောင် လုပ်ရတာကိုက ကံကောင်းခြင်း ဆုလာဘ်တစ်ခုပဲလို့ မှတ်ထင်ပါတယ်။ လိုရင်းအလုပ်ကို တွေ့ရှိလာလေလေ၊ အပိုဆာဒါးတွေ အပေါ်မှာ ခုံမင်တပ်မက်မှု လျော့နည်းလာလေလေ...

ပုံပြောတဲ့ အကောင် 

စာရေးဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့အတွက် သူ့မှာ မဖြစ်မနေ ပါလာရမယ့် ဉာဉ် တစ်ခု ရှိတယ်။ စာရေးဆရာမှ မဟုတ်ပါဘူး၊ အနုပညာသမားတိုင်းလိုလိုမှာ ဒီဉာဉ်လေးက ပါလာတယ်လို့ ထင်တယ်။ အဲဒါကတော့ storyteller လို့ ခေါ်တဲ့ ပုံပြင်ပြောတတ်စရိုက်ဉာဉ် လို့ ပြောချင်တယ်။ ဒီနေရာမှာ အရပ်သုံးစကားဖြစ်တဲ့ “ဒီကောင် ငါ့ကို ပုံပြင်ပြောသွားပြီ” ဆိုတဲ့ အသုံးနဲ့တော့ ထပ်တူ မပြုစေချင်ဘူး။ အဲဒါ...

စာမရေးဆရာ

★ စာတွေ အရေးများလာရင်း၊ “နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေ ရေးတဲ့အခါ အလိုအပ်ဆုံးက ဘာပါလိမ့်” လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်မေးခွန်းထုတ်ကြည့်တယ်။ လိုအပ်တာတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ။ နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေ ရေးတဲ့အခါ နိုင်ငံရေးအရ အထူအပါးနားလည်ဖို့ လိုတယ်။ သီအိုရီနဲ့ လက်တွေ့ဖြစ်စဉ်အကြားမှာ မျှခြေညှိနိုင်ဖို့ လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးအခြေခံသဘောတရား ကြေညက်ဖို့ လိုတယ်။ နေ့စဉ် သတင်းတွေကို စားသုံးတတ်ရမယ်။ သမိုင်းကို နားလည်ရမယ်။ နိုင်ငံတကာဖြစ်ရပ်...

ကျနော် ဘာကြောင့် စာရေးသလဲ

★ ကျနော် ဘာ့ကြောင့် စာရေးသလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးတဲ့အခါ၊ အဖြေတွေ အများကြီး ထွက်လာ တယ်။ အဖြေဆိုတာထက် အကြောင်းပြချက်တွေ အများကြီး ရှိတယ်လို့ ပြောရင် ပိုမှန်မယ်။ အကြောင်းပြချက်တွေ ခပ်များများ ရှိအောင်လည်း ကျနော် ကိုယ်တိုင် ရှာဖွေ တည်ဆောက်ထားတယ်။ “ထောက်ထားတယ်” လို့ ပြောရင် ပိုမှန်မယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ …...

ကလောင်တစ်ချောင်း၏ ရင့်ကျက်မှု

ဆရာ မြသန်းတင့်ဟာ သူရေးသားခဲ့တဲ့ စာပေတွေထဲမှာ၊ သူ့ရဲ့ စာရေးခြင်းဒဿနတွေကို ထည့်သွင်းမြှုပ်နှံရေး သားခဲ့တာကို ကျနော် တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ စာသမားတစ်ယောက်ဟာ စာရေးဆရာတစ်ယောက်မြှုပ်နှံထားတဲ့ ဒဿန တွေကို ရွှေစတွေ ရှာသလို ရှာကြံရတာ နှစ်ခြိုက်လေ့ရှိတယ်။ တခါတရံ ရွှေစတွေ ရှာတာ ဖြစ်ပေမယ့်၊ အမှတ်မထင် စိန်ရိုင်းတုံးတွေ ကောက်ရတတ်တာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဆရာမြသန်းတင့်က စာရေးဆရာတစ်ယောက်ရဲ့ ရင့်ကျက်မှုအကြောင်းကို ပြောခဲ့ဖူးတယ်။...

ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးတဲ့အခါ

ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးတဲ့အခါ၊ လူနှစ်ယောက်၊ ထီးတစ်လက်ပါရမယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါက ဥပမာပေးတာပါ။ ပထမ လူတစ်ယောက်ကတော့၊ အချက်အလက်ဖြစ်ပါတယ်။ အချက်အလက်ကို အကြောင်းရပ်လို့လည်း မြင်နိုင်ပါ တယ်။ အကြောင်းအရာတစ်ခုခုကို ရေးဖို့အတွက်၊ အဲသည့်အကြောင်းအရာကို ညွှန်းဆိုနိုင်တဲ့ ထိုက်သင့်တဲ့ အချက်အလက်ကို ထည့်သွင်းရေးသားရပါလိမ့်မယ်။ ဆောင်းပါးရေးတဲ့အခါ နောက်ထပ်ပါသင့်တဲ့ ဒုတိယလူ တစ်ယောက်ကတော့၊ သုံးသပ်ဝေဖန်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ဟာ တစ်ခုခုကို ဆောင်ယူပြီး လက်ဆင့်...

လူမှုနိုင်ငံရေးဝေဖန်ချက် ဆောင်းပါးများ

ကျနော် ရေးတာ လူမှုနိုင်ငံရေးဝေဖန်ချက်ဆောင်းပါးတွေ အများစုပါ။ စာပေရေးရာတွေ ပါဝင်တယ်။ ဒါကလည်း လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို စာပေအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုဖို့၊ ရည်မျှော်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်ရေးတဲ့စာတွေက ဘောဂဗေဒနယ်ကို မကူးပါဘူး။ စီးပွားရေးနယ်ကို မတို့ထိပါဘူး။ အနည်းအကျဉ်း ပါတာတော့ ရှိတယ်။ အကယ်၍ စီးပွားရေးလို့ ပြောရင်လည်း၊ နေ့စဉ် လူမှုဘဝတွေရဲ့ စားဝတ်နေရေးကိစ္စတွေပဲ ထည့်သွင်းရေးသားပါတယ်။ မက်ခရိုစီးပွားရေးတွေ၊ မိုက်ခရိုစီးပွားရေးတွေဘက်ကို ကျနော် မသွားပါ။...

ခေတ်ဟောင်းမြန်မာစာပေအညွှန်း

တိုက်စိုး နှင့် မင်းယုဝေ၊ မြန်မာစာမိတ်ဖွဲ့စိတ်ကူးချိုချိုစာပေ၊ စတုတ္ထအကြိမ်။၂၀၀၅ ဒီဇင်ဘာ။မြန်မာစာပေကိုလေ့လာလိုက်စားသူတို့အတွက် လက်စွဲစာအုပ်။ “ဒီစာအုပ်က စာပေအညွှန်း၊ စာရေးဆရာဝေဖန်ချက်ပဲ။ စာမိတ်ဆက်၊ စာအုပ်မိတ်ဆက်၊ စာရေးဆရာ မိတ်ဆက် ဖြစ်တယ်။ စာကြီးပေကြီးကို ဝေဖန်ရေးထက် ဖတ်ချင့်စဖွယ်၊ အကောင်းကို ဖော်ထုတ်ရေးသား၊ အတုယူဖွယ်ကို မြင်အောင်ပြုလျက်…. စာပေနယ်ကို ကျေးဇူးပြုစေ၏။ (မင်းသေ့၊ ၂၀၂၀ အောက်တိုဘာ ၅)” မြန်မာစာမိတ်ဖွဲ့စာအုပ်သည်၊ တိုက်စိုးနှင့်...

လူထုစိန်ဝင်း၏ သွန်သင်ချက်မှ

(စာရေးတာကို တာဝန်တစ်ခုလို သဘောထားပါ) မန္တလေးစာပေမျိုးဆက် (၄) ဆက်မှာတွေ့ရတဲ့ စာရေးခြင်းစိတ်ဇော ဘယ်လောက်ထက်သန်သလဲဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးမှာ ဖတ်ရှုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။လူထုဒေါ်အမာ၊လူထုစိန်ဝင်း၊ဒေါက်တာခင်သစ်နှင်း၊ထို့နောက်….. လူထုရေမြေ လူထုဒေါ်အမာ (၁၉၁၅ - ၂၀၀၈) နဲ့ လူထုစိန်ဝင်း (၁၉၄၀ - ၂၀၁၂)တို့မှာ တူတဲ့အချက် တစ်ခုရှိတယ်။ အမေမာရဲ့ ဆောင်းပါးတွေကို ဖတ်ရင် ရိုးရိုးနဲ့ သိပ်သွက်တာပဲ။ ဖတ်ရတဲ့သူမှာ တောင့်နေတယ်၊...

▄ စု – တု – ပြု … မှသည်

ပုံစာ - ကျနော် နေ့စဉ်ရေးတဲ့ဆောင်းပါးတွေကို စာရင်းသွင်းထားပုံ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း (၂၀၂၁ အောက်တိုဘာ နှစ်ပတ်အတွင်း) ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာတုန်းက ရန်ကုန် ပန်မြန်မာမှာ၊ ကျနော့်ရဲ့ စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲလုပ်ပါတယ်။ စာဖတ်သမားသို့ ဆိုတဲ့ စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ငါးအုပ်မြောက်ထုတ်ဝေတဲ့စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ အဲသည့်စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲမှာ၊ ဒဿနိကဗေဒ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ ဆန်းထွန်း (စာရေးဆရာ - ဆန်းထွန်းသောင်) က...