ဖက်ဒရယ်အတွက် ကြိုပြင်ရမယ့် ပထဝီစီးပွားရေး

အနာဂတ်ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအတွက် ကြိုပြင်ရမယ့်ကိစ္စတွေ အတော်များများ ရှိနေပါတယ်။ သို့သော်လည်း လောလောဆယ်အားဖြင့် ကျနော် သတိထားမိတာ တစ်ချက် ပြောချင်ပါတယ်။ ပထဝီစီးပွားရေး (Geo-economic issue) ပထဝီစီးပွားရေးကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်နိုင်ငံရေးပဋိညာဉ်မှာ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေရဲ့ နိုင်ငံရေး ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်တွေ ပြီးစီးရင် နောက်ကနေ လိုက်ပါလုပ်ဆောင်ရမယ့် အလုပ်တွေ တစ်ပုံကြီး ရှိနေပါတယ်။ လက်တွေ့အားဖြင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးတဲ့အခါ ပြည်နယ်အလိုက်...

ရွေးချယ်နိုင်ခွင့် မရှိတဲ့ဘဝ

ရွေးချယ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်း မရှိရင် ရွေးချယ်တာကို မလုပ်ရင် လူတစ်ယောက်ဟာ လူအဆင့်မှာ မရှိတော့ပါဘူး။ (ဦးဇောတိက၊ လွတ်လပ်သောစိတ်၊ ၂၀၀၆ ၊ စာ ၇၈) လွတ်လပ်သောစိတ် စာအုပ်ဟာ ကျနော့်ဘဝရဲ့ ရာခိုင်နှုန်းအတော်များများကို လွှမ်းမိုးပြုပြင်ခဲ့တဲ့ စာအုပ်ဖြစ်ပါ တယ်။ လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဆက်စပ်တွေးခေါ်ရတဲ့ ရွေးချယ်ခွင့်ဆိုတာကို ကျနော် ရှာဖွေခဲ့တယ်။ ရွေးချယ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်း…တဲ့။ရွေးချယ်တာကို မလုပ်ရင်….တဲ့။လူ့အဆင့်မှာ မရှိတော့ဘူး….တဲ့။...

စခရင်နဲ့ စက္ကူပေါ်က ရာခိုင်နှုန်းများ

၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ အောက်တိုဘာ (၁၃)။ လွန်ခဲ့သော (၆) လကျော်လောက်က၊ “စာဖတ်သူ စစ်တမ်း” တစ်ခု ကျနော် ကောက်ခံခဲ့ပါတယ်။ မေးခွန်းအားလုံးကို ဖြေဆိုတဲ့သူ စုစုပေါင်း (၆၆၇) ယောက် ရှိပါတယ်။ ‘စာဖတ်သူစစ်တမ်း’ မှာ မေးတဲ့ မေးခွန်း နံပါတ် (၆) နဲ့ (၉) အတွက် တွေ့ရှိချက်တချို့ကို တင်ပြချင်တယ်။...

တေဇာစန်း (သို့မဟုတ်) နွေဦးနိဒါန်း

နာမည်ကအရင်းက တေဇာစန်း။ ကျနော်နဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ နှစ်ဦးပိုင်းမှာ ဆုံဖြစ်တယ်။ စဆုံဖြစ်တဲ့အချိန်တုန်းက မန္တလေး​၊ သူ စတည်းချတဲ့အိမ်မှာ။ ပထမဆုံးတွေ့လိုက်ရတာ စာအုပ်ပုံတွေကြားထဲမှာ။ စာအုပ်တွေက များလွန်းလို့ အိမ်အောက် တမံသလင်းပေါ်မှာပဲ ဟိုတစ်စ ဒီတစ်စ ပုံလျက်သား။ သူ့အစုနဲ့ သူတော့ ရှိတယ်။ စာအုပ်ပုံတွေ ကြားမှာ တမင်ခွေထိုင်နေ ထိုင်နေတဲ့သူက တေဇာစန်း။ ဝတ်ထားတာက ပုဆိုး...

ဒီလိုလူ

ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကိုယ် တကယ်ယုံကြည်နိုင်တဲ့သူ၊ လေးစားနိုင်တဲ့သူ၊ အားကိုးနိုင်တဲ့သူ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားတဲ့သူ ဖြစ်ဖို့ - ကောင်းတာတွေကို ကိုယ့်သဘောနဲ့ ကိုယ် လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရွေးချယ်ပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့ ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ဝီရိယနဲ့ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ကြိုးစားပြီးတော့ အားထုတ်ပြီးတော့ ကိုယ့်ဘဝမှာ ကောင်းတာတွေ များများ ဖြစ်လာအောင် လုပ်နိုင်တဲ့သူ ဖြစ်နိုင်ရမယ်။ (ဦးဇောတိက၊ တွေးမိတိုင်းပျော်တယ်၊ ၂၀၀၇...

နိုင်ငံပြုသုခမိန်များ အလိုရှိသည်

ဖြစ်လာလတ္တံ့သော အနာဂတ်နိုင်ငံတော်သစ်မှာ၊ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးသမားတွေ ခပ်များများ လိုပါတယ်။ နယ်ပယ်အသီးသီးမှာ လိုနေပါတယ်။ နယ်ပယ်အလိုက် ကဏ္ဍအလိုက် ကျွမ်းကျင်သူတွေ အထူးလိုအပ်နေပါတယ်။ သို့သော်လည်း “စွမ်းတဲ့သူတွေ စုပေါင်းနိုင်ဖို့” တော့ လိုပါလိမ့်မယ်။ စွမ်းတဲ့သူတွေ စုပေါင်းမှ ဆောင်မှ တိုင်းပြည်နဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် တန်ဖိုး ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သို့မဟုတ်ရင်တော့ “စွမ်းတဲ့သူတွေ” ပညာပြိုင်နေတာနဲ့ တိုင်းပြည်တောင် ပြန်ပျက်နိုင်ပါတယ်။ စွမ်းတဲ့သူတွေ ‘သမားစွမ်း’...

စာမရေးဆရာ

★ စာတွေ အရေးများလာရင်း၊ “နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေ ရေးတဲ့အခါ အလိုအပ်ဆုံးက ဘာပါလိမ့်” လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်မေးခွန်းထုတ်ကြည့်တယ်။ လိုအပ်တာတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ။ နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးတွေ ရေးတဲ့အခါ နိုင်ငံရေးအရ အထူအပါးနားလည်ဖို့ လိုတယ်။ သီအိုရီနဲ့ လက်တွေ့ဖြစ်စဉ်အကြားမှာ မျှခြေညှိနိုင်ဖို့ လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးအခြေခံသဘောတရား ကြေညက်ဖို့ လိုတယ်။ နေ့စဉ် သတင်းတွေကို စားသုံးတတ်ရမယ်။ သမိုင်းကို နားလည်ရမယ်။ နိုင်ငံတကာဖြစ်ရပ်...

ဆိတ်ခေါင်းချိတ်ပြီး ခွေးသားရောင်းဗျူဟာ

ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ တကယ် မရှိဘူး။စစ်တိုက်နေတဲ့ ကာလနဲ့စစ်တိုက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ကာလပဲ ရှိသတဲ့….။အကယ်၍ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ကာလလို့ သတ်မှတ်ရင်တောင်၊အဲဒါဟာ စစ်တိုက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ကာလထဲက အတန်ငယ်ငြိမ်သက်နေတဲ့ ကြားကာလလေးတစ်ခု သက်သက်ကိုသာ ပြောတာဖြစ်လိမ့်မတဲ့….။ စကားလုံးတော့ အတိအကျ မဟုတ်ပါ။ ကျနော် ဖတ်ဖူးခဲ့တာတွေထဲက အစဆွဲမိတဲ့ အကျအန​လေး တချို့ဖြစ်ပါ တယ်။ အစ ပထမဆုံးက ဒီသဘောကို သိပ်နားမလည်ခဲ့ပါဘူး။ သို့သော်လည်း သမိုင်းစဉ်ကို...

မြန်မာစစ်တပ်၏ လားရာ

★ လူမိုက်သည် မိမိပြုသော မကောင်းမှု အကျိုးမပေးသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မကောင်းမှုကို နှစ်သက် ဝမ်းမြောက်စွာ ပျားသကာကဲ့သို့ မှတ်ထင်၏။ (ဓမ္မပဒ၊ အခန်း ၅ အပိုဒ် ၆၉ ၊ အရှင်သေဌိလ) လတ်တလောပြီးစီးခဲ့တဲ့ (၁၀) နှစ်တာကာလအပိုင်းအခြားကို ကြည့်ရင်၊ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်မှာ အုပ်စုစွဲစိတ်နဲ့ ဂိုဏ်းဂဏစိတ် အစွန်းတွေတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အရပ်စကားနဲ့ ပြောကြရင် တပ်အင်စတီကျူးရှင်းပေါ်မှာ အုပ်စုစွဲစိတ်...

လက်ကြောတင်းပါစေ

★ အသက်ငယ်ရွယ်စဉ်မှာပဲ၊ အလုပ်လုပ်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ခေါင်ထဲမှာ သံမှိုစွဲသလို စွဲဝင်နေတဲ့ စကားလုံးတစ်လုံး ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲသည့်စကားလုံးက “လက်ကြောတင်းအောင် လုပ်” ဆိုတဲ့ စကားပဲဖြစ်ပါတယ်။ ငယ်စဉ်မှာ အိမ်မှာ အိမ်မှုကိစ္စထက် ပိုလွန်တဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ခဲ့ရပါတယ်။ အရွယ်နဲ့မလိုက်အောင် ပင်ပန်းတဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ခဲ့ ရတော့၊ “ငါဟာ သူများတွေလောက် ကံမကောင်းဘူး” လို့ ခံစားခဲ့ရဖူးပါတယ်။ သို့သော်လည်း...