စစ်တပ်အသက်ရှင်ရေးမဟာဗျူဟာ ထောင်ချောက် 

ယခုဆောင်းပါးကို၊ မြန်မာ့အရေးလေ့လာသူ အီဂေါဗလာဇီဗစ်ရဲ့ သဘောထားအမြင်ကို အခြေခံပြီး ရေးသား တင်ပြတာဖြစ်ကြောင်း ဦးစွာပထမ ဝန်ခံပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၂၆) ရက်နေ့က အီဂေါဗလာဇီဗစ်က သူ့ရဲ့ လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာမှာ – စစ်ကောင်စီရဲ့ အသက်ရှင်ရေးမဟာဗျူဟာ ထောင်ချောက်ကနေ ဘယ်လို ရှောင်ရှားမလဲဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ကို ရေးသားထားတာ ဖတ်ရပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို ဖတ်ပြီး မြန်မာ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး...

အမျိုးသားနိုင်ငံတော်များ ပေါ်ထွန်းလာအံ့ 

မြန်မာစစ်တပ်အနေနဲ့ “မရဲဘဲ ကျွဲပြဲစီး” ပြီးခဲ့ပါပြီ။ “မျက်ကန်း တစ္ဆေမကြောက်” “ဆန်ကန်း တောတိုး” ဇွတ်တိုး မိုက်တွင်းနက်ခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဆက်လက်ပြီး မိုက်တွင်းနက်ဖို့လည်း ဝန်လေး တွန့်ဆုတ်သူ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိသာ ထင်ရှားနေပါတယ်။ ဒီတော့ လူမိုက်နဲ့ အပြိုင် မိုက်ကြရာမှာ – စည်းမရှိ ကမ်းမရှိ ၊ မူမရှိ ဘောင် မရှိ ၊ အကွပ်မရှိ...

ရီယယ်လစ်ဇင် / သရုပ်မှန်ဝါဒ ဆိုတာ ဘာလဲ 

နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဘာသာရပ်မှာ – အခြေခံသီအိုရီ (၃) ခု ရှိပါတယ်။  (၁) ရီယယ်လစ်ဇင် (၂) လစ်ဘရယ်လစ်ဇင်နဲ့ (၃) အိုင်ဒီယယ်လစ်ဇင် တို့ ဖြစ်ပါတယ်။  အခြေခံအားဖြင့် ဒီသီအိုရီ (၃) ခုကို တည်ပြီး ကြည့်လေ့ရှိတယ်။ အဲသည့်ထဲမှာ — လက်တွေ့ သဘာဝကျတဲ့ ပယ်ရှားဖို့ ခဲယဉ်းလှတဲ့ ရီယယ်လစ်ဇင်အကြောင်း အနည်းငယ် ပြောချင်တယ်။ မျက်မှောက်ခေတ်ရဲ့ အထင်ရှား ဆုံး...

အလွန် အင်မတန် လိုအပ်နေပါတယ်

ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ နိုင်ငံရေးဗေဒ လေ့လာဆည်းပူးနေသူ လူငယ်များအတွက် လက်တွေ့ ကာယကံမြောက်စွာ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် ဖေးမကူညီနိုင်မယ့် ဒေါင်းဒေါင်းပြေး သိနားလည်ထားသော ဆရာ့ ဆရာကြီးများ အလွန် အင်မတန် လိုအပ်နေပါတယ်။  ကျနော့်ဆီကို မကြာခဏဆိုသလို အနယ်နယ်အရပ်ရပ် ဒေသအသီးသီး အလွှာအသီးသီးက လူငယ်အတော်များ များက နိုင်ငံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး လေ့လာရမယ့် အကြောင်းအရာတွေ၊ ဖတ်ရမယ့် စာအုပ်တွေ၊ သူတို့ သိနားလည် ချင်တဲ့...

မြန်မာစစ်တပ်တော့ လုံးဝ မနိုင်,နိုင်တော့ဘူး

၁။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းကာလကို တဖြည်းဖြည်းချည်းကပ်လာလေလေ၊ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ လုံးဝ မနိုင်နိုင်တော့ဘူး ဆိုတာ ပိုသေချာလာလေလေ ဖြစ်လာတယ်။ အထူးသဖြင့် အောက်ခြေ စစ်သားတွေ အတော်များများကို ကြည့်ရင်၊ ရှေ့တန်းမှာ စစ်ပန်းလာကြပြီဆိုတာကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ရတယ်။ ဒါဟာ ထင်မြင်ချက် မဟုတ်ဘူး။ တွေ့ရှိချက်ကို ပြောနေတာပါ။ စစ်ပန်းတယ်ဆိုတာမှာ — ခန္ဓာကိုယ်အရလည်း ပင်ပန်းလာတယ်။ စိတ်ဓာတ်အရလည်း...

သာသနာ့အာဏာရှင်တွေနဲ့ မဆိုင်

လူထုရဲ့ ဒုက္ခအဖိအစီးမှာ နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့တဲ့ ဘုန်းကြီးတွေနဲ့ မဆိုင် အာဏာရှင်စစ်မင်းကို သစ္စာခံတဲ့ သာသနာ့အာဏာရှင်တွေနဲ့ မသက်ဆိုင် ဗုဒ္ဓသာသနာကို “ငါ ဘုန်းကြီး သာသနာ” လုပ်ချင်သူတွေနဲ့ မဆိုင် သာသနာကို ဘယ်သူပိုင်သလဲနိုင်ငံတော်ကို ဘယ်သူပိုင်သလဲပြည်သူကို ဘယ်သူပိုင်သလဲ  သမိုင်းဆရာ ဒေါက်တာသန်းထွန်းဟာ — “သာသနာကို ဘယ်သူမှ မပိုင်ဘူးကွ” လို့ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောခဲ့ဖူး တယ်။ နိုင်ငံတော်နဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ရုပ်ပိုင်းနည်းနဲ့...

ပြည်သူ နဲ့ လူအုပ်ကြီး တူ / မတူ 

မြန်မာနိုင်ငံရေးသမားတွေဟာ – အထူအပါး နားမလည်ဘူး။ အကင်းမပါးဘူး။ အတိုင်းအရှည်ကို မသိဘူး။ အကန့်အသတ်ကို နားမလည်ဘူး။ “ရန်သူကို မိတ်ဆွေဖြစ်အောင် လုပ်တာ နိုင်ငံရေး” ဆိုတဲ့ အဘိဓမ္မာကို နားမလည်ရင် နေပါ၊ အခြေခံပြည်သူ့စည်းရုံးရေးအယူအဆကိုတော့ အခြေခံအားဖြင့် ကြေလည်သင့်ပါတယ်။ ပြည်သူကို စည်းရုံးပါ — ပြည်သူကို အမိန့် မပေးနဲ့၊ မစော်ကားနဲ့။  ပြည်သူဆိုတဲ့ စကားလုံးကလည်း နိုင်ငံရေးအုပ်စုတိုင်းက...

အန်ယူဂျီ ဩဇာမညောင်းသေးတဲ့ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ

တော်လှန်အဖွဲ့အစည်းတွေထဲမှာ အောက်ခြေအဖွဲ့တွေဟာ — timing ကိုက်လို့ မရလောက်အောင် စည်းမညီ ဝါးမညီဖြစ်နေတဲ့ မှတ်ချက်တွေကို ခပ်များများ ကြားနေရပါတယ်။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) အနေနဲ့လည်း အမိန့်ပေးကွပ်ကဲမှုအဝန်းအဝိုင်း (chain of command) ထဲ ဝင်ရောက်လာကြဖို့၊ မပြတ်တိုက်တွန်းနေတာလည်း တွေ့ရတယ်။ အောက်ခြေတော်လှန်သောအဖွဲ့တွေအနေနဲ့ NUG ရဲ့ နိုင်ငံရေးဦး ဆောင်မှု အခန်းကဏ္ဍကို မူအားဖြင့် လက်ခံထားပေမယ့်၊...

တိုင်းရေးပြည်သစ် 

တိုင်းရေးပြည်သစ်ဖြစ်ဖို့အတွက် ဘယ်လို အရာတွေကို အခြေခံထား စဉ်းစားရမလဲ။  ဒီနေရာမှာ နှစ်မျိုးခွဲပြီး စဉ်းစားသင့်တယ် ထင်တယ်။ နံပါတ် တစ် — ခွဲထွက်ပြီး နိုင်ငံတော်သစ် တည်မှာလား။ သို့တည်းမဟုတ် နိုင်ငံဟောင်းကို သစ်မှာလား။ ဒါက အရေးကြီးလိမ့်မယ် ထင်တယ်။ ခွဲထွက်ပြီး အသစ်တည်မယ်ဆိုရင်တော့ အစကနေ စဉ်းစားရမယ်။ နိုင်ငံဟောင်းကို သစ်မယ်ဆိုရင်တော့ — engineering နည်းနဲ့...

သူရဲကောင်းလက်မှတ်ရဲ့ ကျေးကျွန်

သူရဲကောင်းလက်မှတ်က အရေးကြီးသလား လူထုအကျိုးစီးပွားက အရေးကြီးသလား  မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းနောက်ခံကို လေ့လာကြည့်တဲ့အခါမှာ၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်အတော်များများဟာ အယူဝါဒရဲ့ ကျေးကျွန်ဘဝကနေ ရုန်းမထွက်နိုင်ခဲ့တာကို တွေ့ခဲ့ရတယ်။ ဘာအယူဝါဒရဲ့ လက်အောက်ခံမှ မဖြစ်ခဲ့ဘူးလို့ သတ်မှတ်ကြတဲ့ခေါင်းဆောင်တချို့တွေထဲမှာတောင် အယူဝါဒကို မကျော်နိုင်တာတွေ တွေ့ရတယ်။ ခေါင်းဆောင်ဆိုတာလည်း လူပဲဖြစ်တာမို့ ၊ အကန့်အသတ်တွေရှိနေမှာပါပဲ။ အယူဝါဒကနေ လွတ်လပ်အောင် ကြိုးစားခြင်းကိုယ်၌က အယူဝါဒတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ အမည်ပညတ်ကြလေတော့၊ ပြောရလည်း ခက်ပါတယ်။  ခေါင်းဆောင်တွေဟာ...